Sở trường là gì? Sở đoản là gì? Cách trả lời khi phỏng vấn

Sở trường và sở đoản là hai khái niệm quan trọng trong việc xác định năng lực và định hướng phát triển cá nhân. Việc hiểu rõ sở trường là gì, sở đoản là gì cũng như cách xác định sở trường, sở đoản của bản thân sẽ giúp các cá nhân phát huy tối đa thế mạnh và cải thiện những hạn chế còn thiếu sót. Đặc biệt là trong môi trường làm việc, việc nhận diện các khía cạnh này sẽ giúp nhân viên lựa chọn được công việc phù hợp và đóng góp tốt hơn.

Nội dung chính

Sở trường là gì?
Sở đoản là gì?
Tại sao cần xác định sở trường và sở đoản của bản thân?
Cách xác định sở trường và sở đoản
Cách trả lời phỏng vấn về sở trường, sở đoản giúp ghi điểm với nhà tuyển dụng
Một vài sở trường nhà tuyển dụng đang tìm kiếm ở ứng viên

Sở trường là gì?

Sở trường là thế mạnh, điểm mạnh hoặc những khả năng mà một người có thể thực hiện tốt, tự tin nhất và thường đạt được kết quả cao. Đó có thể là kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, năng khiếu hoặc những phẩm chất cá nhân của bản thân mỗi người.

Sở trường không chỉ đơn thuần là những yếu tố bẩm sinh từ khi sinh ra đã giỏi mà còn có thể được phát triển qua quá trình học tập, trải nghiệm và rèn luyện. Một người có thể có nhiều sở trường trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: nghệ thuật, thể thao, công việc, kỹ năng xã hội,…

Ví dụ: Khi nói “Sở trường của anh ấy là âm nhạc”, tức là anh ấy rất giỏi về khả năng cảm nhạc, sáng tác bài hát hoặc chơi một nhạc cụ. Khả năng này thường vượt trội hơn so với các lĩnh vực khác.

Sở đoản là gì?

Ngược lại với sở trường, sở đoản là điểm yếu, hạn chế hay những khía cạnh mà mỗi cá nhân chưa tự tin hoặc không thể đạt được kết quả cao như mong đợi. Đó có thể là sự thiếu kiến thức và kinh nghiệm, hạn chế về mặt kỹ năng hay đặc điểm tính cách trong cuộc sống. Mỗi cá nhân đều có những sở đoản riêng, thế nhưng vẫn có thể cải thiện chúng thông qua việc học tập, rèn luyện và phát triển bản thân.

Câu hỏi về sở đoản thường được đặt ra trong các buổi phỏng vấn, buộc ứng viên phải có cách trả lời khéo léo nhưng vẫn phải đảm bảo tính trung thực. Câu trả lời tốt nhất cho câu hỏi này là giảm điểm yếu đến mức tối thiểu, đồng thời nhấn mạnh vào các mặt tích cực khác.

Ví dụ: Một sở đoản phổ biến mà nhiều người gặp phải đó chính là thiếu tự tin khi thuyết trình trước đám đông. Người mắc sở đoản này thường cảm thấy hồi hộp, nói lắp hoặc không thể truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng khi đứng trước nhiều người. Điều này khiến họ không thể trình bày nội dung một cách hiệu quả, dẫn đến kết quả công việc không như mong đợi.

Tại sao cần xác định sở trường và sở đoản của bản thân?

Xác định sở trường và sở đoản của bản thân là bước quan trọng trong hành trình khám phá và phát triển của mỗi cá nhân. Việc hiểu rõ về năng lực của bản thân cũng như những hạn chế cần được cải thiện mang đến nhiều lợi ích quan trọng như sau:

Thành công trong sự nghiệp: Khi nhận diện được đâu là sở trường của mình, bạn có thể tập trung phát triển tối đa những thế mạnh đó để nâng cao giá trị bản thân và mở ra nhiều cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp. Ngoài ra, việc hiểu rõ những hạn chế của bản thân cũng là cách tạo động lực làm việc, học hỏi và trở nên toàn diện hơn.
Tự tin và thoải mái trong công việc: Sự tự tin đến từ việc bạn hiểu rõ mình đang làm tốt điều gì và biết cách tận dụng tối đa những khả năng đó. Khi làm việc với một tâm thế tự tin và thoải mái, hiệu suất làm việc sẽ được nâng cao, đồng thời tạo ra niềm vui trong công việc hằng ngày.
Xây dựng định hướng phát triển rõ ràng: Khi được làm việc trong lĩnh vực yêu thích và có khả năng làm tốt, bạn sẽ có thêm nhiều động lực để không ngừng học hỏi và phát triển. Điều này cũng giúp bạn xây dựng các mục tiêu rõ ràng để đạt được những thành tựu lớn hơn trong sự nghiệp.

tại sao cần xác định sở trường và đoản — *Xác định sở trường và sở đoản giúp định hướng phát triển rõ ràng hơn*

Cách xác định sở trường và sở đoản

Hiểu rõ bản thân mạnh ở điểm nào và yếu ở điểm nào là cách mà mỗi người có thể tập trung phát huy những khả năng tốt nhất. Để làm được điều này, mỗi cá nhân cần có những phương pháp cụ thể để tự đánh giá chính xác sở trường và sở đoản của bản thân:

Tự đặt câu hỏi về bản thân

Bằng cách suy ngẫm và tự đặt câu hỏi về bản thân, bạn có thể bắt đầu nhận diện rõ ràng hơn về phần lớn những ưu điểm trong con người mình. Một số câu hỏi có thể được đặt ra như:

Điều gì khiến mình cảm thấy thích thú, đam mê và có thể làm được trong thời gian dài?
Mình có thể làm tốt nhất ở lĩnh vực nào? Kết quả đạt được có được đánh giá cao?
Mình có năng khiếu hay tài năng đặc biệt nào hay không?
Mình có những kỹ năng gì có thể giúp bản thân thành công trong công việc?

Nên nhớ rằng, không có câu trả lời đúng hay sai, điều quan trọng là bạn phải thành thật với chính mình để khám phá sâu hơn về bản thân. Ngoài ra, sở thích và mục tiêu có thể thay đổi theo thời gian. Do vậy, hãy thường xuyên tự đặt câu hỏi để cập nhật những thay đổi này và điều chỉnh hướng đi của mình cho phù hợp.

Ý kiến nhận xét từ người xung quanh

Những người xung quanh thường có góc nhìn khách quan hơn về khả năng của bạn. Do đó, việc lắng nghe ý kiến từ bạn bè, đồng nghiệp hay gia đình sẽ giúp bạn có được cái nhìn tổng quan hơn về sở đoản và sở trường của bản thân mà đôi khi bạn không thể tự nhận biết. Điều này cho phép bạn khám phá được những khả năng tiềm ẩn và tập trung phát huy chúng để đạt được mục tiêu thành công.

Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý không phải ý kiến nào cũng thực sự hữu ích. Do đó, hãy lắng nghe một cách có chọn lọc, lựa chọn những người có thái độ tích cực và đáng tin cậy.

ý kiến nhận xét từ người khác — *Lắng nghe ý kiến nhận xét từ bạn bè, gia đình, đồng nghiệp*

Thử nghiệm và khám phá

Thử nghiệm và khám phá liên tục các lĩnh vực mới sẽ là cách giúp bạn khai phá những sở thích, đam mê và khả năng tiềm ẩn ở bản thân mình. Đó có thể là việc tham gia vào các khóa học, hội thảo hoặc các hoạt động ngoại khóa. Quá trình này không chỉ giúp bạn mở rộng kiến thức và kỹ năng mà còn tạo cơ hội để bạn đánh giá khả năng thích nghi và đam mê của mình với nhiều lĩnh vực khác nhau.

Lưu ý, thất bại là một phần không thể thiếu của quá trình học hỏi. Hãy xem đó là cơ hội để rút ra bài học và cải thiện những hạn chế của bản thân. Từ đó, bạn có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong những lĩnh vực mà bạn thực sự yêu thích và có khả năng.

Thực hiện các bài trắc nghiệm

Các bài trắc nghiệm khám phá bản thân thường được thiết kế để đào sâu vào một khía cạnh nhất định như: sở thích, tính cách, kỹ năng,… Từ đó giúp bạn có được cái nhìn tổng quan về điểm mạnh, điểm yếu của bản thân cũng như định hướng nghề nghiệp phù hợp. Một số bài trắc nghiệm phổ biến hiện nay phải kể đến: MBTI, DISC, SWOT, sinh trắc học vân tay,…

Lưu ý rằng, các bài trắc nghiệm này chỉ là công cụ hỗ trợ, không thể cho ra kết quả chính xác 100% về toàn bộ sở trường và sở đoản của mỗi cá nhân. Thay vào đó, hãy kết hợp chúng với các hoạt động tìm hiểu thực tế và trải nghiệm của bản thân.

Đánh giá kết quả công việc đã thực hiện

Việc đánh giá kết quả công việc đã thực hiện có thể giúp mỗi cá nhân xác định được sở đoản và sở trường của bản thân một cách khách quan. Nếu bạn làm tốt một công việc hoặc dự án nào đó, hãy phân tích và xem xét đâu là yếu tố đã giúp bạn thành công. Từ đó, bạn có thể nhận ra những thế mạnh mình đang có và tập trung phát triển chúng để đạt được nhiều thành tựu hơn.

Ngược lại, nếu bạn nhận thấy kết quả không tốt khi làm một công việc nào đó, hãy tự đặt câu hỏi:

Tại sao kết quả công việc không được như mong đợi?
Đâu là yếu tố dẫn đến thất bại?
Có phải bản thân chưa đủ kỹ năng hoặc kiến thức để hoàn thành tốt nhiệm vụ?

Thay vì chỉ nhìn nhận kết quả tiêu cực, hãy xem đó là một bài học quý giá để cải thiện bản thân và trở nên hoàn thiện hơn trong tương lai.

Cách trả lời phỏng vấn về sở trường, sở đoản giúp ghi điểm với nhà tuyển dụng

Những câu hỏi về sở trường và sở đoản thường được đưa vào các cuộc phỏng vấn để đánh giá khả năng tự nhận thức của ứng viên. Một câu trả lời khéo léo đi kèm với những ví dụ cụ thể sẽ là cách mà bạn có thể ghi điểm với nhà tuyển dụng.

Tập trung vào điểm mạnh

Nếu bạn muốn để lại ấn tượng tốt trong mắt nhà tuyển dụng, hãy thể hiện những điểm mạnh của bản thân một cách rõ ràng. Nên nhớ, không chỉ tập trung vào điểm mạnh của mình mà còn phải liên kết chúng với các yêu cầu của vị trí ứng tuyển. Chẳng hạn:

Về kiến thức: Hãy đề cập đến các kiến thức chuyên môn liên quan đến lĩnh vực ứng tuyển cùng với kinh nghiệm làm việc trước đó. Ngoài ra, bạn có thể đề cập đến các khóa học hoặc chứng chỉ mà mình đã đạt được. Những thông tin này sẽ giúp nhà tuyển dụng thấy rõ hơn về nền tảng kiến thức vững chắc của bạn và khả năng áp dụng chúng vào công việc.
Về kỹ năng: Hãy trình bày về những kỹ năng mà bạn có thông qua quá trình học hỏi, trau dồi và rèn luyện. Chẳng hạn như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng đàm phán, kỹ năng giải quyết vấn đề,…
Về phẩm chất: Nêu bật những phẩm chất của bản thân như tinh thần trách nhiệm cao, khả năng học hỏi nhanh, tinh thần làm việc nhóm, chăm chỉ, thân thiện, cởi mở,… Điều này cho thấy rằng bạn có đủ yếu tố để đóng góp tích cực vào văn hóa tổ chức.

tập trung vào điểm mạnh — *Tập trung làm rõ những sở trường của bản thân*

Khéo léo khi đề cập đến điểm yếu

Khi được hỏi về sở đoản của bản thân trong các buổi phỏng vấn, cách tốt nhất là bạn hãy tập trung vào mặt tích cực của vấn đề để giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của nó. Thay vì né tránh hoặc đưa ra những câu trả lời chung chung, hãy thành thật thừa nhận điểm yếu của bản thân và đưa ra các giải pháp cụ thể để khắc phục điểm yếu đó.

Bằng cách này, bạn không chỉ thể hiện sự trung thực mà còn cho thấy khả năng tự cải thiện và phát triển của bản thân. Đây chắc chắn sẽ là điểm cộng trong mắt nhà tuyển dụng, tạo dựng niềm tin rằng bạn sẽ tiếp tục phát triển và thích nghi tốt trong môi trường làm việc.

Đặt ra ví dụ cụ thể

Thay vì đưa ra những câu trả lời sáo rỗng, bạn hãy cân nhắc sử dụng các ví dụ cụ thể để minh họa cho câu trả lời. Điều này giúp tăng thêm phần thuyết phục cho câu trả lời, giúp nhà tuyển dụng nhìn nhận rõ hơn cách mà bản thân ứng viên đã áp dụng để đạt được thành công.

Ví dụ: “Tôi nhận thấy mình gặp khó khăn trong việc quản lý thời gian và thường mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành một số công việc. Để cải thiện, tôi đã bắt đầu sử dụng các công cụ lập kế hoạch, giúp tôi sắp xếp và ưu tiên các nhiệm vụ một cách hiệu quả hơn.”

Một vài sở trường nhà tuyển dụng đang tìm kiếm ở ứng viên

Trong thị trường lao động cạnh tranh, những ứng viên có khả năng học hỏi và thích ứng nhanh chóng với môi trường làm việc sẽ là lựa chọn hàng đầu của các nhà tuyển dụng. Để làm được điều này, các ứng viên phải sở hữu những sở trường quan trọng như:

Khả năng giao tiếp tốt

Kỹ năng giao tiếp là một trong những yêu cầu được đề cao đối với hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực. Các ứng viên có khả năng giao tiếp tốt không chỉ tương tác hiệu quả với đồng nghiệp, cấp trên mà còn xây dựng mối quan hệ tích cực với đối tác, khách hàng. Vậy nên, đây là yếu tố quan trọng giúp ứng viên ghi điểm mạnh mẽ trong mắt của nhà tuyển dụng.

Quản lý thời gian hiệu quả

Quản lý thời gian hiệu quả là một trong những sở trường quan trọng mà nhà tuyển dụng tìm kiếm ở các ứng viên. Với kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả, ứng viên sẽ biết cách sắp xếp và ưu tiên các nhiệm vụ quan trọng. Từ đó đảm bảo hoàn thành công việc đúng hạn và chất lượng công việc tốt nhất.

Trong thời đại công nghệ 4.0, ứng viên cũng cần biết cách sử dụng các công cụ và phần mềm quản lý thời gian để theo dõi tiến độ công việc và tổ chức lịch trình hiệu quả.

Giải quyết vấn đề linh hoạt

Khó khăn và thách thức là điều không thể tránh khỏi trong môi trường làm việc. Để giải quyết những khó khăn này, mỗi cá nhân cần phải trau dồi và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

Để thể hiện kỹ năng này trong các buổi phỏng vấn, ứng viên cần đưa ra các tình huống cụ thể và giải pháp cho vấn đề mà bản thân đã từng đối mặt trước đó. Điều này cho phép nhà tuyển dụng đánh giá khách quan hơn về khả năng của ứng viên trong việc ứng phó linh hoạt và ra quyết định thông minh.

Chuyên môn cao trong lĩnh vực

Các nhà tuyển dụng thường ưu tiên tìm kiếm các ứng viên có hiểu biết chuyên sâu về ngành nghề, lĩnh vực hoạt động. Ngoài kiến thức lý thuyết, kinh nghiệm thực tiễn trong các dự án trước đó cũng rất quan trọng. Điều này cho thấy khả năng của ứng viên trong việc áp dụng kiến thức vào tình huống thực tế và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.

Thích nghi nhanh chóng với môi trường làm việc

Nhà tuyển dụng thường đề cao các ứng viên có khả năng thích nghi nhanh chóng với môi trường làm việc. Điều này đòi hỏi các cá nhân phải sẵn sàng điều chỉnh bản thân để phù hợp với những thay đổi và thách thức trong công việc. Khi tham gia phỏng vấn, ứng viên cần thể hiện sự linh hoạt thông qua nhiều khía cạnh như:

Khả năng học hỏi nhanh, tiếp thu kiến thức và kỹ năng mới trong thời gian ngắn.
Tâm thế và thái độ tích cực khi đối diện với những tình huống khó khăn.
Khả năng làm việc nhóm và làm việc độc lập.
Sẵn sàng thay đổi cách thức làm việc để phù hợp với các yêu cầu mới.

Chính trực, ngay thẳng

Chính trực và ngay thẳng là phẩm chất quan trọng mà nhà tuyển dụng luôn tìm kiếm ở các ứng viên. Những người sở hữu phẩm chất này luôn thừa nhận những sai lầm, thiếu sót của mình, không né tránh mà luôn tìm cách trau dồi và hoàn thiện bản thân. Họ cũng là những người có khả năng đưa ra quyết định công bằng, giúp xây dựng một môi trường làm việc thân thiện và tích cực.

Xác định sở trường là gì, sở đoản là gì không chỉ giúp mỗi cá nhân hiểu rõ hơn về bản thân mà còn là cơ sở quan trọng để định hướng phát triển nghề nghiệp cho tương lai. Bằng cách phát huy tối đa những điểm mạnh và không ngừng cải thiện những điểm yếu, mỗi cá nhân có thể đạt được thành công nhất định trong cả công việc và cuộc sống.

=> Tham khảo ngay một số kỹ năng cần thiết :

Đánh giá bài viết

Bùi Đức Huy

Nhà biên tập và quản lý đội ngũ sản xuất nội dung tại Maison Office.
Với hơn 05 năm kinh nghiệm tư vấn và biên tập nội dung sâu rộng trong lĩnh vực dịch vụ bất động sản và thiết kế nội thất. Chia sẻ thông tin giá trị đến khách hàng, đối tác và thu hút hàng triệu lượt xem.