Kỹ năng thuyết trình: Bí quyết thuyết trình chinh phục đám đông

Thuyết trình là kỹ năng đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực từ giáo dục, kinh doanh cho đến chính trị, xã hội. Trong thời đại hội nhập hiện nay, khi chúng ta phải thường xuyên giao tiếp và thuyết trình trước đám đông, kỹ năng này lại càng trở nên cần thiết. Vậy kỹ năng thuyết trình là gì? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng nói trước đám đông một cách hiệu quả? 

1. Thuyết trình là gì?

Thuyết trình là quá trình truyền đạt thông tin hay trình bày vấn đề, ý tưởng đến một nhóm đối tượng người nghe nhất định nhằm nhiều mục đích như: cung cấp thông tin, thuyết phục, truyền cảm hứng, tạo sức ảnh hưởng,… Quá trình này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, âm thanh và các phương tiện trực quan khác nhằm thu hút sự chú ý và tương tác hiệu quả với người nghe. 

Thuyết trình không chỉ đề cập đến việc trình bày thông tin mà hơn thế còn đòi hỏi ở người thuyết trình khả năng chọn lọc, tổ chức nội dung một cách logic, dễ hiểu và lôi cuốn. Nội dung trình bày cũng cần được thiết kế sao cho phù hợp với mục tiêu thuyết trình và đối tượng thính giả. 

2. Kỹ năng thuyết trình là gì?

Kỹ năng thuyết trình là khả năng diễn đạt, trình bày thông tin, ý tưởng hoặc kiến thức một cách rõ ràng, mạch lạc và thuyết phục đến một nhóm đối tượng người nghe hoặc khán giả. 

Người có kỹ năng nói trước đám đông thường có những đặc điểm sau đây:

– Sự hiểu biết sâu rộng: Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp phần thuyết trình trở nên trôi chảy, mạch lạc. Bên cạnh đó, sự hiểu biết sâu rộng về chủ đề thuyết trình sẽ giúp người trình bày trả lời các câu hỏi hoặc ứng phó tình huống một cách dễ dàng. 

– Khả năng tổ chức, sắp xếp nội dung: Khả năng này đề cập đến việc tổ chức, sắp xếp thông tin một cách logic, dễ hiểu. Cụ thể, người thuyết trình cần chia nội dung thành nhiều phần nhỏ, tóm gọn các ý chính và phù hợp nhằm giúp người nghe dễ dàng theo dõi. 

– Giao tiếp hiệu quả: Sự lưu loát trong khả năng nói và truyền đạt thông tin là yếu tố giúp người thuyết trình tạo ấn tượng mạnh mẽ với khán giả. Điều này giúp cho bài thuyết trình dễ dàng tiếp cận và thu hút sự chú ý của người nghe. 

– Kỹ thuật thuyết trình: Ngoài việc diễn đạt thông tin bằng lời nói, người thuyết trình cũng cần áp dụng nhiều kỹ thuật khác như trình bày bằng slide, hình ảnh, video, biểu đồ trực quan,… Điều này giúp làm tăng tính khách quan cho nội dung thuyết trình.

– Tương tác với người nghe: Thuyết trình không chỉ đơn thuần là trình bày theo kịch bản mà còn gồm cả sự tương tác, kết nối với khán giả. Các hoạt động tương tác thường bao gồm: đặt câu hỏi, lắng nghe phản hồi, minigame, đố vui kiến thức,… 

– Sự tự tin: Thuyết trình với một phong thái tự tin sẽ là cách tạo ấn tượng mạnh mẽ đối với người nghe. Sự ổn định trong lời nói, cử chỉ và ánh mắt đều là yếu tố quan trọng cho thấy một cá nhân có kỹ năng thuyết trình tốt. 

– Khả năng thích nghi linh hoạt: Đây là khả năng linh hoạt tùy biến bài thuyết trình dựa trên tình hình thực tế, khi có những tình huống bất ngờ hoặc phản ứng không mong muốn từ thính giả. 

3. Kỹ năng thuyết trình mang đến những lợi ích gì?

Kỹ năng thuyết trình hiệu quả mang đến nhiều lợi ích quan trọng, không chỉ trong môi trường làm việc mà còn trong nhiều khía cạnh khác của cuộc sống. Dưới đây là một vài lợi ích chính có thể nhận được: 

– Thuyết trình tốt giúp cá nhân mỗi người trở nên tự tin hơn, lưu loát hơn trong việc trình bày thông tin, diễn đạt vấn đề. Nhờ đó, tạo ra sự tương tác tích cực giữa người nói và người nghe đồng thời giúp cải thiện khả năng giao tiếp trong mọi tình huống. 

– Cá nhân có kỹ năng thuyết trình sẽ tạo được ấn tượng tốt trong mắt đồng nghiệp, cấp trên và đối tác, khách hàng. Điều này là một trong những yếu tố thúc đẩy sự phát triển, thăng tiến trong sự nghiệp cá nhân. 

– Các ứng viên có khả năng thuyết trình tốt thường được các nhà tuyển dụng đánh giá cao, dễ dàng nắm bắt các cơ hội việc làm tốt. 

– Các nhà lãnh đạo, quản lý với khả năng thuyết trình tốt sẽ trở thành những người có sức ảnh hưởng trong lĩnh vực của mình. 

– Với kỹ năng thuyết trình hiệu quả, mỗi cá nhân sẽ xây dựng được hình ảnh thương hiệu và phong cách riêng, giúp bản thân trở nên nổi bật hơn. Điều này cũng giúp xây dựng, duy trì các mối quan hệ tốt đẹp nhờ vào uy tín, hình ảnh tích cực của bản thân. 

4. Thế nào là một buổi thuyết trình thành công?

Một buổi thuyết trình thành công được đánh giá dựa trên rất nhiều yếu tố khác nhau, trong đó phải kể đến:

– Cấu trúc bài thuyết trình rõ ràng với nội dung được chia thành nhiều phần nhỏ. Các phần nội dung được liên kết với nhau một cách logic và dễ hiểu.

– Bài thuyết trình cung cấp đến người nghe những thông tin, kiến thức hữu ích, đồng thời truyền đạt nội dung một cách hấp dẫn, thú vị. 

– Sử dụng kết hợp ngôn ngữ, slide, hình ảnh, video, biểu đồ trực quan,… để tăng tính khách quan và hấp dẫn cho bài thuyết trình. 

– Người trình bày có phong thái tự tin, diễn đạt rõ ràng, lưu loát, sử dụng kết hợp giọng điệu, cử chỉ và ngôn ngữ cơ thể để tăng tính tương tác với khán giả. 

– Sử dụng câu chuyện, trích dẫn, tình huống,… để thu hút sự chú ý của người nghe, đồng thời tạo ấn tượng sâu sắc cho khán giả. 

– Thời gian thuyết trình hợp lý, tránh kéo dài thời gian hoặc vội vàng kết thúc buổi thuyết trình vì hết giờ. 

5. Cách chuẩn bị một buổi thuyết trình hiệu quả

Chuẩn bị một buổi thuyết trình hiệu quả không chỉ là sắp xếp nội dung trên slide và diễn đọc theo kịch bản. Hơn thế, đó là một quá trình tổng hợp nhiều bước từ nghiên cứu thông tin, chuẩn bị tài liệu, bố cục nội dung cho đến thực hành thuyết trình. Dưới đây là các bước chuẩn bị thuyết trình mà bạn có thể tham khảo:

5.1. Bước 1: Nghiên cứu và thu thập thông tin

Trước khi bắt tay vào việc lên kịch bản thuyết trình, bạn cần dành thời gian để nghiên cứu và thu thập thông tin. Sự nghiên cứu kỹ lưỡng về chủ đề, ý tưởng trình bày sẽ giúp mỗi cá nhân trở nên tự tin hơn, chuyên nghiệp hơn trong việc thuyết trình. Để nghiên cứu và thu thập thông tin chính xác, bạn nên tham khảo các nguồn đáng tin cậy như: Wikipedia, Google Scholar,… hoặc các nguồn sách, tài liệu liên quan để đề tài thuyết trình. 

Trong môi trường làm việc, thông tin hữu ích còn có thể thu thập được bằng cách tham gia các cuộc hội thảo, hội nghị và gặp gỡ các chuyên gia trong lĩnh vực. Nếu chủ đề thuyết trình liên quan đến sản phẩm/dịch vụ, bạn cũng cần nghiên cứu thị trường để nắm rõ nhu cầu của khách hàng mục tiêu. Từ đó đưa ra những số liệu thống kê hữu ích cho bài thuyết trình. Đừng quên trích nguồn tham khảo để tăng tính xác thực cho nội dung. 

5.2. Bước 2: Chuẩn bị tài liệu thuyết trình

Tài liệu thuyết trình đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt thông tin đến người nghe. Để buổi thuyết trình diễn ra thuận lợi và hiệu quả, bạn cần chuẩn bị tài liệu dưới nhiều hình thức khác nhau, chẳng hạn như:

– Slide thuyết trình: Bao gồm nội dung dạng chữ, hình ảnh, video, biểu đồ trực quan,… 

– Tài liệu bổ sung: Các tài liệu như bài viết, bài báo, nghiên cứu,… sẽ giúp cung cấp thêm thông tin xác thực cho bài thuyết trình.

– Các hoạt động tương tác: Bạn cũng có thể chuẩn bị các trò chơi, minigame hoặc hỏi đáp dành cho khán giả nhằm tăng tính tương tác cho buổi thuyết trình. 

Ngoài ra, phong cách thuyết trình cũng cần được lựa chọn phù hợp với từng mục tiêu và đối tượng thính giả khác nhau. 

5.3. Bước 3: Soạn bố cục bài thuyết trình

Sau khi đã có những thông tin, tài liệu cần thiết, việc tiếp theo cần làm là thiết kế bố cục bài thuyết trình sao cho logic, mạch lạc. Cụ thể, nội dung thuyết trình cần được chia thành nhiều phần nhỏ, mỗi phần là một thông tin quan trọng hoặc một luận điểm chính của vấn đề, ý tưởng trình bày. Các phần cũng cần được xâu chuỗi với nhau một cách có hệ thống, tránh sự rời rạc khiến người nghe cảm thấy khó hiểu.

Ngoài ra, cần lưu ý cách trình bày nội dung trên slide để người nghe dễ dàng theo dõi. Tránh sử dụng quá nhiều chữ trên cùng một slide, thay vào đó hãy lọc ra những ý chính cần trình bày và sử dụng định dạng phù hợp. Một vài công cụ hỗ trợ thiết kế slide thuyết trình cơ bản như: Microsoft PowerPoint, Canva, Google Slides,… 

5.4. Bước 4: Thực hành, trau dồi kỹ năng

Thực hành là cách nhanh nhất để cải thiện kỹ năng thuyết trình trước đám đông. Bạn có thể tự diễn tập trước gương hoặc nhờ bạn bè, đồng nghiệp đưa ra phản hồi, góp ý về bài thuyết trình. Điều này sẽ giúp bạn nhận ra những điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và có những điều chỉnh cho phù hợp. Đừng quên kết hợp cả giọng điệu, cử chỉ và ngôn ngữ cơ thể để giúp cho bài thuyết trình thêm phần sinh động, thu hút người nghe.

6. Bí quyết giúp cải thiện kỹ năng thuyết trình trước đám đông

Kỹ năng thuyết trình là kỹ năng quan trọng và cần thiết trong hầu hết mọi lĩnh vực. Tuy nhiên, thuyết trình trước đám đông lại có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng, hồi hộp. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc trau dồi kỹ năng thuyết trình, hãy tham khảo ngay những bí quyết dưới đây: 

6.1. Rèn luyện sự tự tin

Sự tự tin là “chìa khóa” mở ra cánh cửa thành công trong mọi lĩnh vực, từ công việc, cuộc sống cho đến các mối quan hệ xã hội. Sự tự tin cũng là yếu tố giúp bạn trở nên cởi mở, không còn lo lắng hay hồi hộp khi phải nói trước đám đông. 

Để rèn luyện sự tự tin, trước hết bạn sẽ cần thay đổi suy nghĩ của mình. Đừng lo lắng khi kỹ năng thuyết trình chưa tốt của mình có thể bị mọi người cười chê. Bởi khi bạn dám đứng lên và nêu ra ý kiến, quan điểm của mình, điều này đồng nghĩa bạn đang sử dụng kỹ năng thuyết trình hiệu quả. Vì vậy, hãy thật tự tin với những gì mình đã chuẩn bị, bắt đầu với một nụ cười thật tươi và trình bày thật tốt những điều bạn muốn nói. 

6.2. Hiểu rõ đối tượng người nghe

Để có một buổi thuyết trình hiệu quả, bạn cần biết được đối tượng người nghe của mình là ai và họ đang quan tâm đến vấn đề gì. Điều này giúp bạn xác định được chủ đề, nội dung, cách trình bày phù hợp cũng như cách tương tác hiệu quả với người nghe. Trong nhiều trường hợp, việc tìm hiểu về đối tượng người nghe cũng giúp làm giảm bớt sự căng thẳng, lo lắng trước buổi thuyết trình. 

6.3. Chuẩn bị tài liệu thuyết trình kỹ lưỡng

Để phần thuyết trình hiệu quả hơn, bạn sẽ cần chuẩn bị tài liệu thuyết trình một cách kỹ lưỡng. Các tài liệu này sẽ giúp bạn trình bày thông tin và truyền tải thông điệp đến khán giả một cách rõ ràng, hiệu quả hơn. Ngoài sử dụng slide thuyết trình với nội dung dạng chữ hay hình ảnh, bạn có thể lồng ghép thêm các video, biểu đồ trực quan hoặc các nguồn tài liệu đáng tin cậy. Điều này sẽ giúp cho phần thuyết trình thêm phần hấp dẫn, lôi cuốn người nghe. 

Dưới đây là một số mẹo thiết kế slide hiệu quả mà bạn có thể tham khảo: 

• Sử dụng phông chữ đồng nhất cho toàn bộ slide. 
• Size chữ khoảng từ 24 – 28pt, sử dụng kích cỡ khác nhau cho tiêu đề và nội dung chi tiết.
• Không chèn quá nhiều chữ trên một trang.
• Đồng nhất về chủ đề, màu sắc thiết kế slide. 
• Không sử dụng quá nhiều hiệu ứng rối mắt. 

6.4. Nói thay vì đọc theo kịch bản

Nhiều người thường hay soạn sẵn nội dung bài thuyết trình và học thuộc chúng trước khi trình bày. Cách làm này tưởng chừng sẽ hiệu quả, thế nhưng trong nhiều trường hợp lại rất dễ khiến cho giọng điệu bị mất tự nhiên, giống như đang đọc theo kịch bản. Chưa kể khi bạn quên một ý nào đó, bạn sẽ rơi vào trạng thái bị động khi không biết nên nói tiếp từ đâu. 

Bước chuẩn bị nội dung là cần thiết, thế nhưng thay vì “học vẹt”, bạn hãy ghi ra những ý chính và tập nói theo những ý đó. Điều này giúp bạn thật sự hiểu những gì mình cần nói cũng như ghi nhớ trình tự nội dung cần trình bày. 

6.5. Luyện tập kỹ trước buổi thuyết trình

Luyện tập kỹ trước khi trình bày sẽ giúp cho buổi thuyết trình diễn ra suôn sẻ, thuận lợi hơn. Bạn có thể tự luyện tập trước gương hoặc quay video phần trình bày của mình để tự đánh giá và điều chỉnh theo ý kiến cá nhân. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhờ đến những phản hồi, góp ý từ bạn bè, đồng nghiệp để ngày một cải thiện kỹ năng thuyết trình của mình. 

6.6. Thêm yếu tố hài hước, hấp dẫn

Không ai muốn lắng nghe một bài thuyết trình quá khô khan, nhàm chán. Thay vào đó, khán giả thường bị hấp dẫn, lôi cuốn trước những câu chuyện, tình huống thú vị. Như vậy, bạn có thể lồng ghép vào bài thuyết trình của mình một vài câu chuyện hài hước, sinh động có liên quan đến chủ đề. Điều này giúp khơi dậy sự tò mò của người nghe, khiến họ tập trung lắng nghe những phần tiếp theo sau đó. 

6.7. Sử dụng ngôn ngữ cơ thể

Ngôn ngữ cơ thể là yếu tố không thể thiếu giúp làm nên thành công của một buổi thuyết trình. Một cái gật đầu đơn giản hay một vài cử chỉ linh hoạt cũng đủ để thấy bạn đang tự tin và thoải mái khi đang thuyết trình. Ánh mắt nhìn thẳng một cách tự nhiên cũng là cách giúp bạn kết nối hiệu quả với những khán giả bên dưới. Song cần lưu ý rằng, không nên lạm dụng ngôn ngữ cơ thể quá mức bởi nó có thể khiến người nghe mất tập trung hoặc cảm thấy khó chịu. 

6.8. Lời chào và kết thúc ấn tượng

Ngoài những nội dung chính cần trình bày, phần mở đầu và kết thúc cũng đóng vai trò rất quan trọng để tạo nên một buổi thuyết trình hoàn hảo. Ngay khi bắt đầu thuyết trình, hãy thu hút sự chú ý của người nghe bằng một câu chuyện hoặc tình huống thật thú vị. Bạn có thể linh hoạt sử dụng hình ảnh, video, âm thanh hay một trích dẫn nổi tiếng. 

Tương tự với phần mở đầu, phần kết thúc thuyết trình cũng cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp. Phần này cần tóm tắt và nhấn mạnh lại các ý quan trọng giúp người nghe ghi nhớ lâu hơn. 

6.9. Tương tác với thính giả

Đứng trước đám đông để trình bày một vấn đề không phải là điều dễ dàng với nhiều người. Do vậy, đa phần mọi người thường đặt ánh nhìn lên tường hay trần nhà để tránh ánh mắt đổ dồn của khán giả. Song điều này lại là cấm kỵ, cho thấy sự thiếu chuyên nghiệp và thiếu tôn trọng với người nghe. Chính vì vậy, hãy luyện tập để có được sự tương tác bằng mắt tự nhiên nhất với khán giả, khiến họ chú ý lắng nghe hết bài thuyết trình. 

6.10. Lắng nghe góp ý và cải thiện

Sau buổi thuyết trình, bạn hãy thu thập ý kiến đóng góp từ người nghe nếu có thể. Điều này sẽ giúp bạn biết được họ cảm thấy như thế nào về bài thuyết trình của bạn, có điều gì cần phải phát huy hay cải thiện để tốt hơn. Đây chính là cách đơn giản để giúp bạn cải thiện kỹ năng thuyết trình của mình ngày một tiến bộ. 

Kỹ năng thuyết trình là yếu tố được đánh giá cao không chỉ trong các môi trường làm việc mà còn trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Song khả năng thuyết trình không phải là một năng lực tự nhiên mà cần được phát triển thông qua nỗ lực rèn luyện của bản thân mỗi người. 

Tham khảo ngay một số kỹ năng cần thiết : 

• Các kỹ năng mềm
• Các kỹ năng cứng
• Các kỹ năng sống
• Kỹ năng lãnh đạo
• Kỹ năng giao tiếp
• Kỹ năng lắng nghe
• Kỹ năng ra quyết định
• Kỹ năng đàm phán
• Kỹ năng lập kế hoạch
• Kỹ năng quản lý thời gian
• Kỹ năng kiểm soát cảm xúc
• Kỹ năng giải quyết vấn đề
• Kỹ năng thuyết phục
• Kỹ năng giao tiếp với khách hàng
  

Bùi Đức Huy

Nhà biên tập và quản lý đội ngũ sản xuất nội dung tại Maison Office.
Với hơn 05 năm kinh nghiệm tư vấn và biên tập nội dung sâu rộng trong lĩnh vực dịch vụ bất động sản và thiết kế nội thất. Chia sẻ thông tin giá trị đến khách hàng, đối tác và thu hút hàng triệu lượt xem.