Chuyển đổi xanh là gì? Mục tiêu chuyển đổi xanh của Việt Nam

Chuyển đổi xanh đang là định hướng phát triển ưu tiên của nhiều quốc gia nhằm giảm tác động môi trường và xây dựng mô hình tăng trưởng bền vững. Quá trình này bao gồm chuyển dịch năng lượng, tối ưu sản xuất, phát triển kinh tế tuần hoàn và áp dụng công nghệ xanh trong vận hành. Tại Việt Nam, các mục tiêu giảm phát thải và lộ trình năng lượng sạch đang thúc đẩy doanh nghiệp nhanh chóng thích ứng để phù hợp xu thế phát triển bền vững toàn cầu.

1. Chuyển đổi xanh là gì?

Chuyển đổi xanh (Green Transformation – GX) là quá trình tái cấu trúc hoạt động kinh tế, xã hội và quản lý môi trường theo hướng bền vững, nhằm giảm tác động tiêu cực lên hệ sinh thái và xây dựng một tương lai xanh, sạch, an toàn hơn.

Hiểu một cách khái quát, đây là sự chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang mô hình phát triển mới, nơi tăng trưởng kinh tế đi cùng với bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi sự điều chỉnh toàn diện trong chính sách, chiến lược và phương thức vận hành của các tổ chức, bao gồm sản xuất, tiêu dùng, quản lý tài nguyên và ứng dụng công nghệ xanh nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững lâu dài.

>> Xem thêm:

• Kiến trúc xanh là gì? Tiêu chí đánh giá công trình kiến trúc xanh
• Kinh tế xanh là gì? Nguyên tắc và tác động của nền kinh tế xanh
• Môi trường xanh là gì? Giải pháp bảo vệ môi trường xanh đẹp
• Kiến trúc bền vững là gì? Tầm quan trọng của kiến trúc bền vững

2. Mục tiêu của chuyển đổi xanh là gì?

Chuyển đổi xanh đang trở thành định hướng phát triển tất yếu của thế giới, giữ vai trò then chốt trong chiến lược bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các mục tiêu cốt lõi mà quá trình này hướng đến bao gồm:

• Giảm phát thải khí nhà kính: Trọng tâm của chuyển đổi xanh là cắt giảm phát thải carbon và các khí gây hiệu ứng nhà kính, qua đó hạn chế tác động của biến đổi khí hậu và tình trạng nóng lên toàn cầu.
• Bảo tồn đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên: Quá trình này khuyến khích giảm khai thác tài nguyên không tái tạo, tăng sử dụng vật liệu và năng lượng bền vững, giúp duy trì cân bằng hệ sinh thái và bảo vệ nguồn sống tự nhiên.
• Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng: Chuyển đổi xanh thúc đẩy ứng dụng năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và giải pháp tiết kiệm năng lượng, nhằm giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và tăng cường an ninh năng lượng.
• Tăng cường nhận thức và trách nhiệm môi trường của cộng đồng:  Một mục tiêu quan trọng khác là tạo động lực hợp tác giữa doanh nghiệp, người dân và cơ quan quản lý, góp phần xây dựng thói quen tiêu dùng bền vững và củng cố văn hóa bảo vệ môi trường trong toàn xã hội.

3. 3 yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh là một lộ trình mang tính chiến lược, đòi hỏi doanh nghiệp phải đồng thời đổi mới công nghệ, tối ưu mô hình vận hành và xây dựng văn hóa phát triển bền vững. Để quá trình này đạt hiệu quả, ba yếu tố dưới đây giữ vai trò đặc biệt quan trọng.

3.1 Quản trị sự thay đổi

Chuyển đổi xanh đòi hỏi sự dịch chuyển toàn diện từ công nghệ, quy trình đến mô hình quản trị. Do đó, quản trị sự thay đổi là bước không thể thiếu để đảm bảo tổ chức thích ứng hiệu quả. Hoạt động này bao gồm thiết lập mục tiêu rõ ràng, phân bổ trách nhiệm, quản lý rủi ro và tạo điều kiện để nhân sự nhanh chóng hòa nhập với các quy chuẩn bền vững mới. Một chiến lược chuyển đổi xanh thành công luôn đi kèm năng lực quản trị thay đổi mạnh mẽ, giúp đồng bộ hóa nỗ lực trong toàn bộ doanh nghiệp.

3.2 Đầu tư công nghệ xanh

Công nghệ là nền tảng tạo nên bước tiến trong chuyển đổi xanh, giúp doanh nghiệp nâng cấp quy trình, giảm tiêu thụ năng lượng và hạn chế phát thải. Các giải pháp như năng lượng tái tạo, công nghệ quản lý năng lượng, hệ thống IoT – BMS, vật liệu thân thiện môi trường hay dây chuyền sản xuất tiết kiệm tài nguyên đang được áp dụng rộng rãi trong các ngành như năng lượng, giao thông, sản xuất và xây dựng. Việc đầu tư bài bản vào công nghệ xanh giúp tối ưu chi phí vận hành, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong dài hạn.

3.3 Văn hóa doanh nghiệp hướng bền vững

Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò duy trì và gia tăng hiệu quả của các sáng kiến xanh. Lãnh đạo cần thể hiện cam kết mạnh mẽ bằng cách đưa mục tiêu bền vững vào chiến lược phát triển và tích hợp vào hoạt động hằng ngày. Song song với đó, việc truyền thông nội bộ, đào tạo nhân sự và khuyến khích các hành vi thân thiện môi trường giúp tạo động lực để tập thể cùng hướng đến mục tiêu chung. Một nền văn hóa đề cao tính bền vững giúp doanh nghiệp duy trì sự nhất quán trong toàn bộ hành trình chuyển đổi xanh.

4. Các xu hướng chuyển đổi xanh trong tương lai

Chuyển đổi xanh sẽ tiếp tục mở rộng trong nhiều lĩnh vực, từ tiêu dùng, lối sống đến năng lượng, kinh tế tuần hoàn và công nghệ thông minh. Những xu hướng này đang định hình mô hình phát triển bền vững và tạo nền tảng cho một nền kinh tế phát thải thấp trong tương lai.

4.1 Chuyển đổi xanh trong tiêu dùng

Xu hướng tiêu dùng xanh đang phát triển mạnh khi người mua ưu tiên sản phẩm và dịch vụ thân thiện môi trường, giảm rác thải và hướng tới lối sống bền vững. Điều này thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới mô hình kinh doanh, tối ưu bao bì, nguồn gốc nguyên liệu và quy trình vận hành để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trong đó, chi tiêu xanh trở thành động lực quan trọng. Người tiêu dùng ngày càng sẵn sàng lựa chọn sản phẩm có tiêu chuẩn bền vững, tạo áp lực tích cực buộc doanh nghiệp chuyển dịch sang chiến lược phát triển xanh và xây dựng danh mục sản phẩm phù hợp xu hướng tiêu dùng tương lai.

4.2 Chuyển đổi xanh trong lối sống

Sống xanh đang trở thành xu hướng chủ đạo trong cộng đồng, thúc đẩy mỗi cá nhân thay đổi thói quen sinh hoạt theo hướng bền vững hơn. Việc ưu tiên sản phẩm tái chế, hạn chế rác thải nhựa, tiết kiệm năng lượng và tối ưu nguồn nước đang được áp dụng ngày càng rộng rãi. Xu hướng này góp phần giảm áp lực lên môi trường, mang lại lợi ích thiết thực cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

4.3 Chuyển đổi xanh trong năng lượng

Năng lượng xanh là nguồn năng lượng được khai thác từ tự nhiên như mặt trời, gió, thủy năng hoặc sinh khối. Đây là trụ cột quan trọng trong quá trình giảm phát thải và chuyển dịch khỏi nhiên liệu hóa thạch. Việc ứng dụng năng lượng tái tạo giúp cải thiện độ ổn định nguồn cung, bảo vệ tài nguyên và tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Bên cạnh đó, đầu tư vào công nghệ năng lượng xanh còn mở ra cơ hội việc làm mới và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.

4.4 Chuyển đổi xanh trong kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn là mô hình khai thác tài nguyên theo hướng khép kín, ưu tiên tái sử dụng, tái chế và kéo dài vòng đời sản phẩm. Mô hình này giúp giảm lãng phí, giảm phát sinh chất thải và tối ưu giá trị tài nguyên trong suốt vòng đời sử dụng.

Đồng thời, kinh tế tuần hoàn tạo điều kiện để doanh nghiệp phát triển sản phẩm, dịch vụ mới, nâng cao hiệu quả vận hành và góp phần duy trì cân bằng môi trường. Đây được xem là xu hướng cốt lõi trong chiến lược tăng trưởng xanh của nhiều quốc gia và doanh nghiệp.

4.5 Tích hợp công nghệ xanh thông minh

Công nghệ xanh thông minh là sự kết hợp giữa các giải pháp bền vững và công nghệ hiện đại như IoT, trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu và hệ thống quản lý năng lượng. Các ứng dụng này giúp doanh nghiệp theo dõi, kiểm soát hoạt động tiêu thụ tài nguyên theo thời gian thực, tối ưu hóa mức sử dụng năng lượng và giảm chi phí vận hành.

Những hệ thống như BMS, cảm biến IoT, giải pháp giám sát chất lượng không khí hay nền tảng báo cáo phát thải đang được áp dụng rộng rãi tại các tòa nhà thương mại và văn phòng hiện đại. Việc tích hợp công nghệ xanh thông minh giúp nâng cao hiệu suất vận hành, mang lại trải nghiệm thân thiện, an toàn và tiện nghi hơn cho người sử dụng.

5. Lợi ích của chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp

Việc áp dụng chuyển đổi xanh mang đến nhiều giá trị thiết thực cho doanh nghiệp, từ vận hành đến thương hiệu và khả năng thu hút nguồn lực.

• Nâng cao nhận diện thương hiệu: Chiến lược phát triển bền vững giúp doanh nghiệp ghi dấu ấn tích cực và tạo dựng hình ảnh đáng tin cậy trong mắt khách hàng và đối tác.
• Gia tăng lợi thế cạnh tranh: Mô hình vận hành xanh giúp doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường và tạo sự khác biệt so với đối thủ.
• Giảm chi phí vận hành: Tối ưu năng lượng và quản lý tài nguyên hiệu quả giúp tiết kiệm chi phí điện, nước và xử lý chất thải.
• Thu hút nguồn vốn đầu tư: Nhiều quỹ và tổ chức tài chính ưu tiên doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn ESG hoặc có lộ trình chuyển đổi xanh rõ ràng.
• Tiếp cận chính sách hỗ trợ của Nhà nước: Các chương trình ưu đãi về thuế, tín dụng và kỹ thuật cho doanh nghiệp tham gia chuyển đổi xanh giúp giảm chi phí triển khai.
• Cải thiện trải nghiệm nhân sự: Môi trường làm việc xanh và an toàn góp phần nâng cao sự hài lòng, tinh thần và mức độ gắn kết của nhân viên.

6. Phương pháp chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp

Doanh nghiệp có thể triển khai nhiều phương pháp để thúc đẩy chuyển đổi xanh, trong đó những giải pháp dưới đây được áp dụng rộng rãi nhờ hiệu quả rõ rệt trong vận hành và quản trị năng lượng.

6.1 Tối ưu hóa hiệu suất năng lượng

Tối ưu năng lượng là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp giảm phát thải và cải thiện hiệu quả vận hành. Phương pháp này bao gồm việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió hoặc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong công trình và thiết bị. Việc sử dụng năng lượng xanh giúp giảm chi phí dài hạn, tăng tính ổn định trong vận hành và củng cố năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường liên tục thay đổi.

6.2 Quản lý và sử dụng tài nguyên hiệu quả

Quản lý tài nguyên đóng vai trò trọng yếu trong chiến lược phát triển bền vững. Doanh nghiệp cần đánh giá và tối ưu cách thức khai thác, sử dụng và tái tạo nguồn tài nguyên thiên nhiên như nước, vật liệu, nguyên liệu đầu vào. Các hoạt động này giúp giảm lãng phí, hạn chế tác động lên môi trường và duy trì cân bằng sinh thái. Một quy trình quản lý tài nguyên chặt chẽ còn hỗ trợ doanh nghiệp gia tăng hiệu quả vận hành và đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững ngày càng khắt khe.

6.3 Xây dựng mô hình dữ liệu năng lượng chuẩn

Mô hình dữ liệu năng lượng tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp thu thập, lưu trữ và phân tích dữ liệu tiêu thụ năng lượng một cách có hệ thống. Việc tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau mang đến góc nhìn toàn diện về mức độ sử dụng năng lượng và tác động vận hành đến môi trường. Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp đánh giá hiện trạng, xác định điểm bất hợp lý và xây dựng kế hoạch tối ưu sử dụng năng lượng.

Ví dụ: Thông qua phân tích dữ liệu, doanh nghiệp có thể phát hiện khoảng 30% năng lượng bị tiêu hao ngay cả khi không có hoạt động sản xuất. Kết quả này giúp xác định các “điểm rò năng lượng” và triển khai giải pháp thay thế nhằm giảm lãng phí, tối ưu chi phí và tăng hiệu quả vận hành.

6.4 Tích hợp hệ thống quản lý năng lượng

Tích hợp hệ thống quản lý năng lượng cho phép doanh nghiệp kết nối đồng bộ các thiết bị, cảm biến và nguồn dữ liệu liên quan đến năng lượng trong một hệ thống thống nhất. Giải pháp này hỗ trợ theo dõi tiêu thụ điện, nước và tài nguyên theo thời gian thực, đồng thời tối ưu hóa vận hành thông qua các cảnh báo và phân tích tự động. Về lâu dài, hệ thống quản lý năng lượng giúp doanh nghiệp giảm rủi ro về an ninh năng lượng, hạn chế tác động môi trường và nâng cao hiệu quả hoạt động toàn diện.

7. Cách thúc đẩy chuyển đổi xanh thành công

Mặc dù mục tiêu chuyển đổi xanh đã được xác định, lộ trình triển khai đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược rõ ràng và khả năng thích ứng cao. Để đạt hiệu quả, doanh nghiệp cần tận dụng công nghệ thông minh và định hướng phát triển bền vững. Ba yếu tố sau giữ vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh thành công.

7.1 Xây dựng chiến lược bền vững

Ban lãnh đạo cần xác lập chiến lược bền vững rõ ràng, xác định lý do chuyển đổi, cách thức triển khai và tác động của quá trình này đối với mục tiêu dài hạn, mô hình vận hành và các bên liên quan. Việc đánh giá mô hình kinh doanh hiện tại giúp doanh nghiệp nhận diện cơ hội gia tăng giá trị môi trường, xã hội, đồng thời củng cố năng lực cạnh tranh trong bối cảnh yêu cầu bền vững ngày càng cao.

Một chiến lược bền vững hiệu quả phải xem xét đầy đủ các nhóm đối tượng liên quan, bao gồm khách hàng, nhân sự, đối tác và cộng đồng, nhằm đảm bảo định hướng phát triển dài hạn có cơ sở vững chắc và mang lại lợi ích toàn diện.

7.2 Tối ưu giá trị doanh nghiệp

Doanh nghiệp theo đuổi phát triển bền vững thường đạt kết quả tài chính tốt hơn, nhưng việc lượng hóa giá trị mang lại từ chuyển đổi xanh cần được thực hiện có hệ thống. Doanh nghiệp nên xây dựng cơ chế đo lường và phân tích dữ liệu để đánh giá tác động đến thương hiệu, thị phần, chi phí vận hành và doanh thu. Cách tiếp cận dựa trên dữ liệu giúp nhận diện chính xác lợi ích và đưa ra quyết định chiến lược hiệu quả.

7.3 Nhúng tính bền vững vào văn hóa doanh nghiệp

Tính bền vững cần được tích hợp vào văn hóa tổ chức để chuyển đổi xanh phát huy hiệu quả dài hạn. Doanh nghiệp nên tăng cường truyền thông nội bộ, trang bị kiến thức về phát triển bền vững và khuyến khích nhân viên tham gia vào các sáng kiến xanh. Khi tư duy bền vững trở thành một phần của văn hóa doanh nghiệp, tổ chức sẽ thích ứng nhanh hơn và tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định trong tương lai.

8. Những thách thức trong quá trình chuyển đổi xanh

Mặc dù chuyển đổi xanh mang lại nhiều giá trị cho doanh nghiệp và xã hội, quá trình triển khai vẫn gặp không ít trở ngại. Thách thức đầu tiên đến từ nhận thức. Một bộ phận cộng đồng và doanh nghiệp chưa hiểu rõ tác động tiêu cực của mô hình kinh tế truyền thống cũng như tầm quan trọng của phát triển bền vững, dẫn đến sự chậm trễ trong việc thay đổi hành vi và phương thức vận hành.

Bên cạnh đó, chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ xanh, năng lượng tái tạo và các hệ thống quản lý hiện đại thường cao hơn so với giải pháp thông thường, khiến nhiều doanh nghiệp dè dặt trong việc triển khai. Cuối cùng, khung chính sách và cơ chế hỗ trợ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, chưa tạo đủ động lực để doanh nghiệp và cá nhân mạnh dạn tham gia vào hành trình chuyển đổi xanh một cách toàn diện.

Chuyển đổi xanh là định hướng phát triển quan trọng, giúp doanh nghiệp thích ứng xu thế bền vững và nâng cao hiệu quả vận hành. Việc xây dựng chiến lược phù hợp, đầu tư công nghệ và phát triển văn hóa bền vững sẽ tạo nền tảng cho doanh nghiệp tăng trưởng ổn định và đáp ứng yêu cầu của thị trường trong tương lai.

>> Có thể bạn quan tâm:

• Công trình xanh là gì? 6 tiêu chuẩn công trình xanh phổ biến
• Top 6 hệ thống chứng chỉ công trình xanh Việt Nam
• Chứng nhận Green Mark cho công trình xanh là gì?
• Tiêu chuẩn LOTUS là gì? Hệ thống tiêu chí công trình xanh
• Top 11 Chứng Chỉ Công Trình Xanh Phổ Biến Trên Thế Giới

9. Một số câu hỏi thường gặp về chuyển đổi xanh

9.1 Chuyển đổi xanh là gì và vì sao quan trọng?

Chuyển đổi xanh là quá trình tái cấu trúc hoạt động kinh tế và xã hội theo hướng giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên và phát triển bền vững. Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành, đáp ứng tiêu chuẩn ESG, nâng cao khả năng cạnh tranh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

9.2 Doanh nghiệp Việt Nam cần bắt đầu chuyển đổi xanh từ đâu?

Doanh nghiệp có thể bắt đầu bằng ba bước nền tảng:

• Đánh giá hiện trạng sử dụng năng lượng, tài nguyên và xác định các điểm gây lãng phí.
• Xây dựng chiến lược bền vững, bao gồm mục tiêu giảm phát thải và kế hoạch đầu tư phù hợp.
• Ứng dụng công nghệ xanh như hệ thống quản lý năng lượng, năng lượng tái tạo và số hóa quy trình để tối ưu vận hành.

9.3 Những trụ cột chính trong chiến lược chuyển đổi xanh là gì?

Chiến lược chuyển đổi xanh thường dựa trên 3 trụ cột:

• Công nghệ xanh: sử dụng năng lượng tái tạo, IoT, AI và hệ thống quản lý năng lượng.
• Quản trị sự thay đổi: thay đổi mô hình vận hành, cơ cấu tổ chức và quy trình nội bộ.
• Văn hóa bền vững: lồng ghép tư duy phát triển bền vững vào hoạt động, đào tạo và truyền thông nội bộ.

9.4 Văn phòng xanh đóng vai trò thế nào trong chuyển đổi xanh?

Văn phòng xanh giúp doanh nghiệp giảm tiêu thụ năng lượng, tối ưu chi phí và nâng cao sức khỏe, trải nghiệm của nhân sự. Các tòa nhà đạt tiêu chuẩn LEED, WELL hoặc EDGE còn hỗ trợ doanh nghiệp đạt yêu cầu ESG, tăng uy tín thương hiệu và thu hút nhân tài. Đây là một trong những giải pháp dễ triển khai nhất trong hành trình chuyển đổi xanh.

9.5 Việt Nam có chính sách gì thúc đẩy chuyển đổi xanh?

Việt Nam đang triển khai Chiến lược Tăng trưởng xanh 2021-2030 với mục tiêu giảm phát thải, mở rộng năng lượng tái tạo và phát triển đô thị xanh. Doanh nghiệp được hỗ trợ thông qua Quỹ Bảo vệ Môi trường, các chương trình tín dụng xanh, ưu đãi cho dự án tiết kiệm năng lượng và chính sách khuyến khích chuyển đổi số trong doanh nghiệp nhỏ và vừa.

>> Xem ngay: Tiêu chuẩn ESG: 3 tiêu chí ESG doanh nghiệp cần quan tâm

Yến Loan

Nhà biên tập và sản xuất nội dung tại Maison Office.
Có hơn 3 năm kinh nghiệm sản xuất nội dung trong lĩnh vực bất động sản và nội thất văn phòng. Với hiểu biết và kiến thức của mình, tôi luôn cố gắng tạo ra những bài viết có tính chuyên môn cao, mang đến giá trị thông tin cho khách hàng.