Brainstorming là gì? Quy trình 5 bước Brainstorm hiệu quả

Brainstorming là phương pháp hữu hiệu giúp khơi nguồn ý tưởng sáng tạo và giải quyết vấn đề trong các môi trường làm việc hiện đại. Phương pháp Brainstorming được áp dụng rộng rãi từ phòng họp đến các dự án cá nhân nhằm tạo điều kiện để các thành viên thoải mái chia sẻ suy nghĩ mà không sợ phán xét, giúp nảy sinh hàng loạt ý tưởng mới mẻ và đột phá. Vậy, thực sự Brainstorming là gì? Làm thế nào để thực hiện phương pháp Brainstorming đạt hiệu quả cao nhất? Cùng Maison Office tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây.

1. Brainstorm là gì?

Brainstorming hay phương pháp động não là kỹ thuật tư duy sáng tạo để nảy ra những ý tưởng mới và đưa ra nhiều giải pháp hiệu quả cho một vấn đề cụ thể. Trong quá trình Brainstorm, mọi người được khuyến khích đóng góp suy nghĩ và quan điểm một cách tự do, không bị phán xét, nhằm khuyến khích sự cởi mở và đổi mới.

Phương pháp Brainstorming là công cụ hiệu quả trong lĩnh vực hành chính văn phòng, giúp khai thác tối đa tiềm năng của từng thành viên mà không bị giới hạn bởi tính khả thi hay năng lực thực hiện. Mục tiêu của Brainstorming là kết nối và phát triển ý tưởng bằng cách nhóm lại hoặc mở rộng từ các ý tưởng có sẵn, giúp tiếp cận vấn đề từ góc nhìn mới và thúc đẩy sự sáng tạo trong môi trường hợp tác.

>>> Tìm hiểu thêm: 10 khó khăn khi làm việc nhóm: Hướng giải quyết hiệu quả

2. Nguồn gốc của phương pháp Brainstorm

Brainstorming được giới thiệu vào năm 1953 bởi doanh nhân và nhà lý thuyết sáng tạo Alex Osborn. Ông đã sáng tạo thuật ngữ “Thinking up” từ năm 1938, để chỉ quá trình hình thành ý tưởng sáng tạo. Sách “Applied Imagination” của Osborn, xuất bản vào năm 1953, đã lan truyền rộng rãi và trong vòng 5 năm tiếp theo, 8 trong số 10 công ty lớn nhất tại Mỹ đã áp dụng phương pháp Brainstorming.

Kể từ đó, Brainstorming đã được phát triển đáng kể và trở thành một chủ đề nghiên cứu phổ biến, đồng thời được cải tiến liên tục. Phương pháp này thường là điều đầu tiên mà nhiều người nghĩ đến khi tạo ra ý tưởng. Mặc dù đã tồn tại từ nhiều thập kỷ trước, nhưng bản chất cốt lõi của phương pháp này vẫn không thay đổi.

3. Lĩnh vực nên áp dụng phương pháp Brainstorming 

Phương pháp Brainstorming được áp dụng rộng rãi trong hầu hết các lĩnh vực công việc và trong cuộc sống hàng ngày. Brainstorming được sử dụng phổ biến trong một số lĩnh vực:

• Kinh doanh và quản lý: Brainstorming có thể được áp dụng để tạo ra chiến lược kinh doanh mới, phát triển sản phẩm, cải tiến quy trình sản xuất và quản lý, giải quyết vấn đề tài chính và nhiều vấn đề khác liên quan.
• Tiếp thị và quảng cáo: Sử dụng Brainstorming để đưa ra những ý tưởng sáng tạo cho các chiến dịch tiếp thị và quảng cáo.
• Nghiên cứu và phát triển sản phẩm: Tạo ra các ý tưởng mới cho việc phát triển sản phẩm mới hoặc cải tiến sản phẩm hiện có.
• Giáo dục và đào tạo: Khuyến khích sự sáng tạo và tư duy độc lập của học sinh.
• Nghệ thuật và thiết kế: Sử dụng Brainstorming để đưa ra những ý tưởng mới trong thiết kế đồ họa, trang web, sản phẩm, kiến trúc và các lĩnh vực nghệ thuật khác.
• Khoa học và công nghệ: Tìm ra giải pháp cho các vấn đề phức tạp thông qua Brainstorming.

Brainstorming là một công cụ linh hoạt và có thể được áp dụng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, giúp tạo ra những ý tưởng đa dạng và sáng tạo.

4. Tầm quan trọng và vai trò của phương pháp Brainstorm 

Phương pháp Brainstorm là một kỹ thuật tư duy sáng tạo để nảy sinh ý tưởng mới và là một công cụ đắc lực giúp nhóm hoặc cá nhân giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và sáng tạo.

• Thúc đẩy tư duy tự do: Phương pháp Brainstorm tạo ra không gian cho các thành viên suy nghĩ và chia sẻ ý tưởng mà không lo bị phán xét.
• Tăng cường hợp tác và tạo môi trường tích cực: Trong quá trình Brainstorm nhóm, các thành viên có cơ hội trao đổi, thảo luận và kết nối ý tưởng.
• Tạo ra số lượng lớn ý tưởng: Brainstorm giúp nhóm đưa ra nhiều ý tưởng trong thời gian ngắn, từ đó sàng lọc, tinh chỉnh và kết hợp các ý tưởng để tạo ra phương án tối ưu.
• Kết luận nhanh chóng với sự đồng thuận: Brainstorm giúp nhóm đạt được sự đồng thuận nhanh chóng, tạo nên một lộ trình rõ ràng và toàn diện hơn.
• Khám phá những quan điểm mới và cơ hội sáng tạo: Thông qua Brainstorm, nhóm có thể tiếp nhận các quan điểm đa dạng, từ đó mở ra cơ hội cho những ý tưởng đổi mới vượt trội.
• Không phân quyền sở hữu ý tưởng: Mọi thành viên trong nhóm đều đóng góp vào kết quả chung mà không có quyền sở hữu ý tưởng cá nhân, giúp tăng cường nỗ lực tập thể và sự gắn kết.

>> Xem thêm: Những kỹ năng cần thiết trong công việc bạn nhất định phải biết

5. Quy trình 5 bước để Brainstorming hiệu quả

Để có thể Brainstorming hiệu quả, bạn nên thực hiện theo quy trình 5 bước sau đây:

• Bước 1: Xác định vấn đề cần được Brainstorm
• Bước 2: Tìm hiểu và đưa ra các quy định khi Brainstorming
• Bước 3: Chia sẻ và ghi chép lại ý kiến
• Bước 4: Sàng lọc ý tưởng
• Bước 5: Đánh giá và kết luận

Bước 1: Xác định vấn đề cần được Brainstorm

Trước khi bắt đầu quá trình Brainstorming, cả nhóm hoặc cá nhân cần thực hiện các bước sau:

• Xác định vấn đề cần được Brainstorming: Điều quan trọng là đặt ra câu hỏi về vấn đề cần giải quyết. Nếu bạn đang cố gắng giải một bài toán, hãy xác định rõ đề bài và các khía cạnh gây khó khăn. Nếu nhóm của bạn đang tìm kiếm một tagline cho chiến dịch quảng cáo, hãy xác định rõ câu hỏi về tagline nào sẽ tạo nên sự lan truyền.
• Mục tiêu của brainstorming là tìm ra giải pháp hoặc câu trả lời cho những câu hỏi đã đặt ra. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc xác định vấn đề, hãy đặt thêm câu hỏi để làm rõ.

Bước 2: Tìm hiểu và đưa ra các quy định khi Brainstorming

Trong quá trình Brainstorming nhóm, hãy xác định rõ vai trò của từng thành viên, bao gồm trưởng nhóm và thư ký ghi chép ý tưởng và cuộc thảo luận. Trưởng nhóm sẽ đảm nhiệm vai trò chỉ đạo hoạt động Brainstorming.

Trước khi bắt đầu, có một số quy tắc cần thống nhất như:

• Tôn trọng lẫn nhau.
• Mỗi thành viên đều có quyền nêu lên suy nghĩ và ý kiến của mình.
• Tránh làm ồn đỡ khi mọi người đang suy nghĩ.
• Xác định thời gian cho quá trình Brainstorming.
• Lắng nghe và phản hồi ý kiến của những người khác.
• Không nên quá tự mãn khi thực hiện Brainstorming cá nhân. Hãy đặt ra các quy tắc giúp tập trung động não.

Bước 3: Chia sẻ và ghi chép lại ý kiến 

Trong quá trình Brainstorming nhóm, hãy tạo cơ hội để từng thành viên lần lượt chia sẻ suy nghĩ và ý tưởng của họ. Thư ký được giao nhiệm vụ ghi chép tất cả các ý kiến từ mọi người. Các thành viên cũng có thể ghi chú để sau đó có thể bình luận về ý kiến của người khác.

Việc ghi chép cũng quan trọng trong quá trình Brainstorming cá nhân.

Bước 4: Sàng lọc ý tưởng

Sau khi mọi người hoặc từng cá nhân đã hoàn thành việc chia sẻ ý kiến, hãy xem xét cẩn thận các ý kiến đó và tiến hành gộp những ý giống nhau, đồng thời loại bỏ những ý tưởng không khả thi.

Bước 5: Đánh giá và kết luận

Ở bước này, mọi người cần tiếp tục đánh giá các ý tưởng để xác định ý tưởng nào cuối cùng là hợp lý nhất. Bước này đóng vai trò quan trọng trong việc tìm ra câu trả lời cuối cùng.

6. Các nguyên tắc Brainstorming

4 nguyên tắc cơ bản của Brainstorming theo hướng dẫn của Osborne gồm:

• Số lượng tạo ra chất lượng
• Nói không với phê bình và chỉ trích
• Khuyến khích các ý tưởng táo bạo
• Kết hợp và cải tiến ý tưởng

Cụ thể:

• Số lượng tạo ra chất lượng: Việc đưa ra nhiều ý tưởng giúp gia tăng cơ hội tìm ra giải pháp phù hợp và hiệu quả. Càng nhiều ý tưởng được đề xuất, khả năng đạt được kết quả tối ưu càng cao, nhờ vào quá trình tinh chỉnh và chọn lọc sau đó.
• Nói không với phê bình và chỉ trích: Trong quá trình Brainstorming, mọi ý tưởng đều được đón nhận mà không bị phán xét. Điều này giúp các thành viên tự do thể hiện suy nghĩ của mình, tạo môi trường hợp tác cởi mở và thúc đẩy tinh thần chia sẻ ý tưởng sáng tạo.
• Khuyến khích các ý tưởng táo bạo: Brainstorming đề cao những suy nghĩ mới lạ và độc đáo, mở ra khả năng tạo ra các giải pháp sáng tạo và đột phá. Việc khuyến khích các ý tưởng táo bạo giúp nhóm có thể khám phá những hướng đi mới và đạt đến những kết luận có tính đột phá cao.
• Kết hợp và cải tiến ý tưởng: Các ý tưởng khi được trình bày có thể tiếp tục kết hợp, chỉnh sửa và cải tiến để trở nên hoàn thiện hơn. Quá trình này giúp nhóm xây dựng một giải pháp tổng thể, tận dụng sức mạnh tập thể để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và sáng tạo nhất.

Các nguyên tắc này giúp Brainstorming trở thành một công cụ hữu ích trong môi trường làm việc, thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm và mở rộng khả năng sáng tạo của các thành viên, mang lại những giải pháp đột phá cho doanh nghiệp.

7. Một số kỹ thuật nên áp dụng trong Brainstorming

Các kỹ thuật phổ biến được áp dụng trong quá trình Brainstorming tại nhiều doanh nghiệp bao gồm:

• Kỹ thuật suy nghĩ ngược: Đảo ngược suy nghĩ so với ý tưởng ban đầu để tạo ra các giải pháp độc đáo hơn.
• Starbursting: Tập trung vào việc đặt câu hỏi và đánh giá ý kiến thay vì chỉ tập trung vào việc đưa ra câu trả lời.
• Kỹ thuật bậc thang (The stepladder technique): Khuyến khích các thành viên ít năng động trong nhóm có thể tham gia vào quá trình suy nghĩ và thảo luận một cách tích cực hơn.
• Round-Robin Brainstorming: Cho phép mỗi người tham gia vào quá trình thảo luận mà không bị ảnh hưởng bởi ý kiến cá nhân.
• Rolestorming: Thành viên tham gia đóng vai trò của một người khác để đưa ra quan điểm và ý kiến khác biệt.
• Phương pháp Crawford: Kỹ thuật khuyến khích mỗi cá nhân tham gia đóng góp quan điểm và nhận được sự đồng thuận từ các thành viên khác để tạo động lực.

Trưởng nhóm cần nắm vững các kỹ thuật này để điều hành quá trình brainstorming một cách hiệu quả, khích lệ tinh thần của các thành viên và tạo ra những ý tưởng xuất sắc, giúp giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

8. Lỗi cần tránh khi thực hiện Brainstorming

Để quá trình Brainstorming diễn ra hiệu quả và tận dụng tối đa tiềm năng sáng tạo của nhóm, cần tránh các lỗi phổ biến sau đây:

• Chỉ trích ý tưởng của người khác
• Ít người tham gia đóng góp
• Không ghi chép lại các ý tưởng
• Không chọn thời điểm và địa điểm phù hợp
• Ép buộc sự tham gia

Trong đó: 

• Chỉ trích ý tưởng của người khác: Việc phê bình hoặc bác bỏ ý tưởng trong quá trình Brainstorming có thể làm giảm sự tự tin và tinh thần sáng tạo của các thành viên.
• Ít người tham gia đóng góp: Brainstorming cần sự tham gia tích cực của nhiều thành viên để đảm bảo đa dạng ý tưởng. Nếu chỉ một số ít người đóng góp, cuộc thảo luận sẽ trở nên một chiều, thiếu sáng tạo và hạn chế hiệu quả tổng thể.
• Không ghi chép lại các ý tưởng: Không ghi lại ý tưởng sau mỗi buổi Brainstorming có thể dẫn đến việc bỏ sót các giải pháp tiềm năng.
• Không chọn thời điểm và địa điểm phù hợp: Tổ chức Brainstorming khi thành viên đang mệt mỏi hoặc trong môi trường ồn ào sẽ làm giảm hiệu suất. Hãy chọn thời điểm khi mọi người có tinh thần và thể chất tốt, cùng với không gian yên tĩnh để tập trung tối đa.
• Ép buộc sự tham gia: Không nên ép buộc thành viên phải suy nghĩ hay đóng góp khi họ không sẵn sàng về tinh thần hoặc sức khỏe. Hãy để mọi người tự do bày tỏ ý tưởng khi họ cảm thấy thoải mái và tự tin nhất.

Những lưu ý này giúp đảm bảo quá trình Brainstorming không chỉ diễn ra hiệu quả mà còn thúc đẩy sự sáng tạo và gắn kết nhóm, giúp tìm ra giải pháp tối ưu cho mọi vấn đề.

Brainstorming không chỉ là một công cụ giải quyết vấn đề mà còn là chìa khóa để mở ra những ý tưởng đột phá và phát triển bản thân. Với 5 bước thực hiện chi tiết, Maison Office tin rằng bạn đã trang bị đầy đủ hành trang để tổ chức những buổi brainstorming hiệu quả. Hãy bắt đầu ngay hôm nay và cảm nhận sự khác biệt mà brainstorming mang lại cho bạn và đội nhóm!

TÌM HIỂU THÊM:

• KPI là gì? Cách xây dựng KPI hiệu quả cho các vị trí, bộ phận
• So sánh KPI và OKR: Doanh nghiệp nên chọn KPI hay OKR?
• OKRs là gì? Các thiết lập OKR đơn giản chi tiết
• Training là gì? Các hình thức training đào tạo nhân viên

Bùi Đức Huy

Nhà biên tập và quản lý đội ngũ sản xuất nội dung tại Maison Office.
Với hơn 05 năm kinh nghiệm tư vấn và biên tập nội dung sâu rộng trong lĩnh vực dịch vụ bất động sản và thiết kế nội thất. Chia sẻ thông tin giá trị đến khách hàng, đối tác và thu hút hàng triệu lượt xem.